กระทู้ธรรมตัวอย่าง

กระทู้ธรรมตัวอย่าง  ชั้นตรี

 สีลํ โลเก  อนุตฺตรํ

ศีล เป็นเยี่ยมในโลก

       ณ บัดนี้ จักได้อธยาบขยายเนื้อความแห่งกระทู้ธรรมสุภาษิต ที่ได้ลิขิตไว้  ณ  เบื้องต้น  พอเป็นแนวทางแห่งการศึกษาและนำไปปฏิบัติสืบต่อไป

       คำว่า “ ศีล ”  คือ การรักษากายและวาจาให้เรียบร้อย  เป็นคุณสมบัติขั้นพื้นฐานของความเป็นมนุษย์  ผู้ที่ได้ชื่อว่าเป็นมนุษย์นั้น  ผู้นั้นอย่างน้อยต้องรักษาศีล ๕ ข้อ ประกอบด้วย การไม่ฆ่าสัตว์  ไม่ลักทรัพย์  ไม่ประพฤติผิดในกาม  ไม่พูดปดหรือพูดส่อเสียด  และไม่ดื่มสุราน้ำเมาหรือเสพยาเสพย์ติด  ศีลเป็นเครื่องปกป้องมนุษย์โลก ให้อยู่ร่วมกันอย่างเป็นสุข ศึลจึงชื่อว่าเป็นเยี่ยมในโลก  นอกจากนั้นศีลยังเป็นเครื่องขจัดความเบียดเบียนระหว่างตัวเองกับผู้อื่นให้หมดไป  ความรัก ความเมตตาจึงก่อเกิดขึ้นในโลก  ศีล ยังเป็นพื้นฐานเบื้องต้นของการกระทำความดี เพราะเป็นเครื่องชำระกิเลสอย่างหยาบให้หมดไป ผู้ที่ประพฤติตนให้มีศีลบริสุทธิ์อยู่เสมอ ย่อมจะประสบแต่ความสุข  ความเจริญ  ผู้ที่รักษาศีลย่อมนำผลคือความสุขมาให้  ตราบใดที่เขารักษาศีลอยู่  สมดังพุทธภาษิต ที่มาในขุททกนิกาย  ธรรมบทว่า 

สุขํ  ยาว  ชรา  สีลํ

ศีล  นำสุขมาให้ตราบเท่าชรา

        ที่ว่า "ศีล" นำสุขมาให้ตราบเท่าชรา เพราะเพราะศีลเป็นบทเริ่มต้นของการสร้างความดีและความงามให้เกิดขึ้นในจิตใจ ด้วยการฝึกควบคุมการกระทำทางกาย และวาจาให้เรียบร้อยอยู่เสมอ มีผลทำให้มีความสุขทั้งในด้านร่างกายและจิตใจ หากฝึกตนให้รักษาศีลตลอดไปแล้ว ก็จะทำให้เรามีความสุขตราบจนชีวิตจะหาไม่  หลายท่านคงเคยได้อ่านหรือฟังบทกวีกล่าวถึงโทษของการไม่รักษาศึลกันมาบ้างแล้ว ที่ว่า

“อันสตรี ไม่มีศีล ก็สิ้นสวย

บุรุษด้วย ไม่มีศีล ก็สิ้นศรี

อันนักบวช ไม่มีศีล ก็สิ้นดี

ข้าราชการ ไม่มีศีล ก็เลวทราม”

เพราะฉะนั้น เราท่านทั้งหลายจึงไม่ควรมองข้ามเรื่องศีล จงหันมารักษาศีลกันเถิด  เพื่อประโยชน์สุขแก่ตน คนรอบข้างและมนุษย์โลก

       สรุปความว่า ศีล คือการรักษากาย วาจาให้เรียบร้อย  เป็นการควบคุมการกระทำของคนให้อยู่ระเบียบแบบแผนที่ดีงามของสังคมโลก เป็นคุณธรรมขั้นพื้นฐานที่จะทำให้คนเป็น มนุษย์  คือ เป็นสัตว์ประเสริฐ  ผู้ที่รักษาศีลอยู่เสมอนั้น ย่อมปราศจากศัตรูที่คอยเบียดเบียน  จึงอยู่ในโลกได้อย่างร่มเย็นเป็นสุข  ดังนั้นศีลจึงเป็นความดีที่ยอดเยี่ยมในโลก   สมดังสุภาษิตที่ยกขึ้นเป็น  นิกเขปบท  ณ  เบื้องต้นว่า

สีลํ  โลเก  อนุตฺตรํ

ศีล เป็นเยี่ยมในโลก.

มีนัยดังพรรณนามาด้วยประการฉะนี้แล ฯ